کارواشتغال بازار؛ گروه صنعت: ذخیره استراتژیک دارو از جمله تدابیری است که کشورها برای تامین نیازهای دارویی خود در شرایط اضطراری اتخاذ می کنند؛ سیاست هایی که شامل ذخیره سازی، تولید محلی و یا انجام توافقات بین المللی برای واردات و تامین دارو می شود.

سیاستی اغلب دولت ها برای مقابله با بروز بحران هایی چون درگیری منطقه ای، نابه سامانی ها و حتی همه گیری یک نوع بیماری همچون پاندمی کرونا و غیره به دنبال آن هستند تا بتوانند از پس مدیریت حوزه سلامت کشور خود بر بیایند؛ چرا که در زمان بروز چنین مسائلی، اغلب کشورها به دنبال تامین نیازهای خود هستند و کمتر به صادرات دارو می پردازند.

اتفاقی که در دوره کرونا رخ داد و دیدیم که چطور تمام کشورها حتی نسبت به صادرات مکمل های دارویی که می توانست به کاهش علایم و عوارض بیماری کمک کند نیز اقدام نمی کردند.

بر این اساس در ایران که تاکنون موضوع ذخیره استراتژیک دارویی مساله ای حیاتی به شمار نمی رفت و کمتر زمانی پیش می آمد که کمبود خاصی در بازار بروز کند که طی مدت چند هفته ای برطرف نشود و امروز مسئولان به فکر تعیین بودجه ای برای ذخیره استراتژیک دارویی برای جلوگیری از بروز بحران کمبود در شرایط تصمیم ویژه قرار گرفته اند.

رشد ۷۱ درصدی نیاز بودجه ای دارو

این روزها که هیئت دولت در حال بررسی و تدوین لایحه بودجه ۱۴۰۳ برای ارائه به مجلس است موضوع قرار گیری ذخیره استراتژیک دارویی نیز بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته و مسئولان وزارت بهداشت در تلاش برای گنجاندن آن در بودجه سال آینده هستند.

پیش بینی کرده ایم که وزارت بهداشت برای سه حوزه داروسازی، تجهیزات پزشکی و شیرخشک نیازمند ۱۸۰ هزار میلیارد تومان بودجه است که انتظار می رود این رقم به تصویب هیئت دولت و مجلس برسد

در این رابطه سید حیدر محمدی معاون وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درباره گنجاندن ذخیره استراتژیک دارو در بودجه سال آینده به خبرنگار بازار گفت: هنوز بودجه ای برای ذخیره استراتژیک دارو در لایحه بودجه ۱۴۰۳ دیده نشده و امیدواریم برای آن تدبیری اندیشیده شود.

رئیس سازمان غذا و دارو در خصوص بودجه ۱۴۰۳ افزود: با توجه به اینکه صنایع تجهیزات پزشکی و شیرخشک نسبت به سال قبل رشد یافته، پیش بینی کرده ایم که وزارت بهداشت برای سه حوزه داروسازی، تجهیزات پزشکی و شیرخشک نیازمند ۱۸۰ هزار میلیارد تومان بودجه است که انتظار می رود این رقم به تصویب هیئت دولت و مجلس برسد.

در شرایطی ۱۸۰ همت از سوی وزارت بهداشت برای بودجه سال آینده درخواست شده که سال گذشته با پیشنهاد ۱۰۵ همتی این وزارت خانه موافقت نشد و فقط ۶۹ همت یعنی حتی کمتر از بودجه ۱۴۰۱ به این صنایع داروسازی، تجهیزات پزشکی و شیرخشک تخصیص یافت.

با این تفاسیر بودجه مطالبه شده از سوی وزارت بهداشت برای سال ۱۴۰۳ نسبت به بودجه مورد تقاضا در سال قبل رقمی در حدود ۷۱ درصد رشد یافته است.

خرید تضمینی دارو برای ذخیره استراتژیک

محمدی در خصوص ضرورت برخورداری از ذخیره استراتژیک دارو در کشور بیان داشت: ذخیره استراتژیک دارویی می تواند نیاز ۶ ماه دارویی کشور در برخی از حوزه ها باشد که اکنون این ذخیره وجود ندارد.

هنوز مشخص نکرده ایم چه داروهایی را در ذخیره استراتژیک قرار گیرد اما ممکن است شامل برخی از واکسن ها و بعضی از اقلامی که شبکه بهداشت به آن ها نیاز است شود

وی با اشاره به اینکه همه داروها در ذخیره استراتژیک دارویی کشور جای ندارد افزود: هنوز مشخص نکرده ایم چه داروهایی را در این بخش قرار دهیم اما ذخیره استراتژیک ممکن است شامل برخی از واکسن ها و بعضی از اقلامی که شبکه بهداشت به آن ها نیاز است شود.

معاون وزیر بهداشت با اشاره به اینکه داروهای معمول و پرمصرف جزو ذخیره استراتژیک نیستند ادامه داد: داروهایی که در این بخش ذخیره خواهند شد به صورت خرید تضمینی از داروسازان خریداری و مابقی داروها که در این لیست قرار نمی گیرند طبق روال قبل در داروخانه ها عرضه خواهند شد.

با این تفاسیر ذخیره دارویی قرار است هدفمند و با خرید تضمیمی از داروسازان تامین شود، خریدی که انتظار می رود همچون سایر تولیدات به صورت چندماهه و با تاخیر بسیار همراه نباشد.

کاهش کمبودهای دارویی با بهبود تخصیص منابع ارزی

رئیس سازمان غذا و دارو در خصوص کمبودهای دارویی که چندی پیش صحبت از کمبود ۲۰۰ قلم و روز گذشته نیز از ۱۰۰ قلم کمبود به میان آمده بود گفت: هرکسی بسته به تعبیر خود درباره کمبودهای دارویی به نحوی اظهار نظر می کند که شاید چندان هم اعداد دقیقی را ارائه ندهند.

داروهایی که قابلیت جایگزینی نداشته و کمبود داشته باشد خیلی کم و چند ماهی است که از نظر تخصیص ارز و نقدینگی شرایط بهتری پیدا کرده ایم و کمبودها خیلی کمتر شده است

وی افزود: در حال حاضر کمبودهای دارویی خیلی کمتر از اعدادی است که می گویند؛ برای مثال عده ای ممکن است بگویند استامینوفن دوز ۵۰۰ در داروخانه ها موجود اما دوز ۲۵۰ موجود نیست. همچنین ممکن است اشکال دیگری از داروها موجود باشد و برخی از اشکال آن ها برای مثال قرص موجود اما شربت موجود نباشد.

محمدی تاکید کرد: از این رو ممکن است کمبودهایی که تعداد آن ها زیاد عنوان می شود از این جنس باشد. اما کمبود واقعی در این حوزه کم داریم و بیشتر بخاطر نوع و دوز دارو است. بنابراین می توان ادعا کرد داروهایی که قابلیت جایگزینی نداشته و کمبود داشته باشد خیلی کم است.

وی تصریح کرد: خوشبختانه چند ماهی است که از نظر تخصیص ارز و نقدینگی شرایط بهتری پیدا کرده ایم و کمبودها خیلی کمتر شده است.

گفتنی است پاییز سال گذشته کمبودهای دارویی از سوی وزارت بهداشت چیزی در حدود ۸۰ قلم عنوان می شد که چندی پیش این کمبودها از سوی یکی از نمایندگان مجلس در حدود ۲۰۰ قلم و روز گذشته از سوی محمد پیکانپور مدیرکل اداره غذا و داروی سازمان غذا و دارو در حدود ۱۰۰ قلم عنوان شده است. کمبودهایی که انتظار می رود با بهبود هرچه بیشتر تخصیص های ارزی و کمک به تولیدکنندگان داخلی بیش از پیش کاهش یابند و دسترسی عادلانه به دارو و درمان را برای تمامی اقشار جامعه بهبود بخشد.