تهمینه غمخوار : خبرنگار

کارواشتغال به نقل از بازار: یک هیئت عالی‌رتبه اقتصادی و تجاری از افغانستان به سرپرستی ملا عبدالغنی برادر آخوند، معاون اقتصادی نخست‌وزیر حکومت سرپرستی افغانستان بنا به دعوت رسمی ایران صبح روز شنبه، ۱۳ آبان‌ به تهران وارد شد؛ در حالی که سفر این هیات بزرگ اقتصادی متشکل از ۳۰ مقام طالبان، در دو سال اخیر مهمترین و بلندپایه‌ترین هیئت تجاری افغان در سفر به ایران است.

این سفر در راستای ارتقاء سطح همکاری‌های تجاری و اقتصادی ایران و افغانستان و توسعه مناسبات دوجانبه در حوزه‌های تجاری، حمل و نقل، ترانزیت، سرمایه‌گذاری و همکارهای گمرکی صورت گرفته و در همین راستا مقامات دو کشور به گفتگو و رایزنی با یکدیگر پرداخته اند.

در همین راستا و بر اساس اهمیت موضوع آغاز فصل تازه ای در تعاملات اقتصادی میان ایران و افغانستان، خبرنگار بازار گفتگویی با دکتر «عبداللطیف نظری» معاون وزارت اقتصاد امارت اسلامی افغانستان انجام داده که در ادامه می خوانیم.

* اهداف سفر هیأت بلندپایه اقتصادی افغانستان از نظر شما چیست و چه موضوعاتی در دستور کار آنها قرار دارد؟ آیا از دیدگاه شما چنین سفری می تواند دستاورد اقتصادی برای ایران به همراه داشته باشد؟

اهداف این سفر بر چند موضوع متمرکز است. در درجه نخست گسترش مناسبات اقتصادی دوجانبه از طریق توسعه مبادلات تجاری مدنظر دو کشور است که می توانند منافع مشترک را تامین کرده و در نهایت هر دو از مبادلات اقتصادی بهره مند شوند. در کنار موضوعات اقتصادی، این سفر می تواند در توسعه سطح مناسبات سیاسی دو کشور مفید و سازنده تمام شود، چرا که بین اقتصاد و سیاست یک پیوند ارگانیک وجود دارد. اگر روابط سیاسی توسعه پیدا کند، مناسبات اقتصادی نیز افزایش خواهد یافت.

همچنین، برعکس اگر مبادلات اقتصادی میان ایران و افغانستان رشد کند، به تدریج بر روی وضعیت سیاسی هم تاثیرات مثبت بر جا می گذارد. به همین دلیل، مهمترین اهداف سفر هیئت بلند پایه افغانستان به ایران، دو حوزه سیاسی و اقتصادی را توام با هم در بر می گیرد و دنبال خواهد کرد که در نهایت به نفع هر دو کشور تمام خواهد شد.

* در جریان سفر هیئت تجاری افغانستان به تهران، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و افغانستان اعلام کرده که فعالان اقتصادی باید در معاملات اقتصادی با افغانستان تجدیدنظر و به جای صادرات کالا، خط تولید را به افغانستان منتقل کنند. بخش خصوصی ایران و افغانستان تا چه اندازه در راه توسعه مناسبات تجاری دوجانبه گام برداشته اند و تا چه اندازه می توانند در این زمینه موفق عمل کنند؟

مهمترین هدف افغانستان این است که رشد تولید در این کشور، مورد حمایت قرار گیرد. در همین راستا، بخش خصوصی افغانستان گامهای نسبتا مطلوبی را برداشته است. هر چند که تا رسیدن به نقطه ایده آل ما هنوز فاصله داریم. اما سیاست کلان ما حمایت از رشد تولید در افغانستان است، چرا که بسترهای خودکفایی افغانستان را در بلندمدت فراهم می سازد.

افغانستان از مبادلات اقتصادی در بخشهای مختلف از جمله تقویت مناسبات میان بخش خصوصی دو کشور حمایت می کند، زیرا این موضوع را به نفع منافع مشترک اقتصادی و تجاری تهران و کابل می داند

به همین دلیل است که حاکمیت افغانستان بر این باور است که تولید باید حمایت شده و توسعه پیدا کند. بخش خصوصی از طریق توسعه مناسبات تجاری دوجانبه گامهای مثبتی را در راستای تامین منافع مشترک و رشد و توسعه اقتصادی افغانستان بردارد. به همین دلیل است که افغانستان از مبادلات اقتصادی در بخشهای مختلف از جمله تقویت مناسبات میان بخش خصوصی دو کشور حمایت می کند، زیرا این موضوع را به نفع منافع مشترک اقتصادی و تجاری دو کشور می داند.

* جمهوری اسلامی ایران بعد از روی کار آمدن طالبان، بارها و مکررا خواستار تشکیل دولت فراگیر در افغانستان شده است. در همین خصوص نیز امیرعبداللهیان در اظهاراتی عنوان کرده که تأکید بر تشکیل حکومتی فراگیر در افغانستان به مفهوم مداخله در امور داخلی این کشور نیست، بلکه نصیحتی دلسوزانه برای کمک به حکمرانی خوب است. افغانستان تا چه اندازه در این راستا حرکت کرده است؟

بحث حکومت فراگیر بدون شک بحث داخلی افغانستان است. اما امارت اسلامی افغانستان از پیشنهادات دلسوزانه هر کشور در این راستا استقبال می کند، اما در نهایت موضوع حکومت فراگیر را مسئله ای در داخل کشور ارزیابی می کند.

استفاده از نیروهای متخصص و وطن دوست دارای اندیشه ملی و دینی در دستور کار امارت اسلامی افغانستان قرار دارد

البته به هیچ کشور خارجی هم اجازه داده نخواهد شد که در امور داخلی افغانستان مداخله کند. اما، امارت اسلامی استفاده از ظرفیتهای بومی و داخلی افغانستان را یک نیاز می داند و در این راستا گامهایی نیز برداشته است. استفاده از نیروهای متخصص و وطن دوست دارای اندیشه ملی و دینی در دستور کار امارت اسلامی افغانستان قرار دارد. در این راستا، تلاش می کند از ظرفیتهای نسل جوان و متخصصین افغانستان بهره مند شود.

* با وجود فقر و مشکلات اقتصادی پیشین، سیاست های اقتصادی طالبان در صورت تداوم، در چه زمانی جواب می دهد؟ در حالی که یکی از مسئولین بازرگانی افغانستان اعلام کرده که شرایط اقتصادی افغانستان به طور چشمگیری در حال تحول است و تا ۲ سال آینده با خودکفایی روبه‌رو خواهد شد.

فقر و مشکلات اقتصادی که در افغانستان وجود دارد، اغلب میراث رژیمهای فاسد گذشته است که در سایه اشغال افغانستان به وجود آمده بود. مشکلات عمده و اساسی ما مربوط به سیاستهای اشتباه رژیمهای دست نشانده پیشین توسط اشغالگران است.

سیاست کلان اقتصاد افغانستان بسترهایی را فراهم ساخته که چشم انداز اقتصادی افغانستان مثبت خواهد بود که می تواند کشور را به سمت خودکفایی سوق دهد

بنابراین، حکومت افغانستان در بهبود وضعیت زندگی مردم این کشور و در راستای رشد و توسعه اقتصادی، با توجه به امکانات موجود گامهای مطلوب را برداشته است. کنترل نرخ تورم، توسعه صادرات، حفظ ثبات ملی و کاهش قیمت کالاهای اساسی از عمده ترین محورهایی است که حکومت افغانستان به منظور بهبود وضعیت اقتصادی افغانستان برداشته است. افزون بر این، سیاست کلان اقتصاد افغانستان بسترهایی را فراهم ساخته که چشم انداز اقتصادی افغانستان مثبت خواهد بود که می تواند کشور را به سمت خودکفایی سوق دهد.

* از جمله موضوعاتی که در جریان این سفر در نظر گرفته شده، امکان برای سرمایه گذاری افغان ها در ایران است. آیا شما فکر می کنید که این فرصت از سوی جمهوری اسلامی به خوبی فراهم شود تا بسیاری از سرمایه گذاران دیگر به ترکیه یا کشورهای حاشیه خلیج فارس برای سرمایه گذاری نروند؟

بدون شک اولویت ما این است که سرمایه گذاران افغان به داخل کشور باز گردند و با توجه به امنیت مطلوبی که در افغانستان در حال حاضر وجود دارد، در داخل افغانستان سرمایه گذاری کنند. ما از تمام تاجران و سرمایه گذاران افغانستان دعوت کرده ایم که به افغانستان برگردند و به منظور بهبود وضعیت معیشتی مردم، نقش و رسالت خود را به انجام برسانند.

اما به هر دلیلی، اگر سرمایه گذاران بخواهند در داخل ایران به سرمایه گذاری بپردازند، هر گونه سرمایه گذاری به نظر می رسد باید مبتنی بر منافع اقتصادی دو کشور تعریف شده و مبادلات اقتصادی دوجانبه افزایش پیدا کند؛ یعنی هم سرمایه گذاران ایرانی در داخل افغانستان و هم سرمایه گذاران افغانستانی در ایران می توانند به سرمایه گذاری بپردازند.

در این صورت، مبادلات اقتصادی و تجاری رونق پیدا خواهد کرد و البته در این زمینه، فراهم آوردن تسهیلات برای بازرگانان ضرورت دارد که در این صورت می توان بر بسیاری از چالشها غلبه پیدا کرد.

* عمده نیاز افغانستان در شرایط کنونی چیست؟ ایران چگونه می تواند این نیازها را تامین کند به طوری که خود هم فرصت طلایی این بازار را از دست ندهد؟

افغانستان دو سال و اندی است که از شر اشغال نجات پیدا کرده و به عنوان یک کشور مستقل و آزاد در منطقه ظهور یافته است. لذا، برای زدودن آثار اشغال و توسعه اقتصادی کشور، قطعا ما نیاز به همکاری یکی از همسایگان خود داریم که یکی از این همسایگان که دارای ظرفیت و تجربه خوبی در بازسازی و نوسازی است، جمهوری اسلامی ایران است.

جمهوری اسلامی ایران می تواند در حوزه اقتصادی، تجاری، انرژی و راه آهن، احیای جاده ها، پولی و مالی و پروژه های زیربنایی و زیرساختی به سرمایه گذاری بپردازد و بر نیازمندی های افغانستان پاسخ مطلوبی ارائه کند

من تاکید میکنم که روابط دو کشور از طریق مبادلات فرهنگی، علمی، تجاری و اقتصادی، می توند بسیاری از نیازها را در داخل افغانستان برطرف سازد. امارت اسلامی افغانستان از سرمایه گذاران ایرانی و سرمایه گذاری منافع ملی خود و منافع مشترک استقبال می کند و علاقه مند است که از ظرفیتهای ایرانیان استفاده کند. جمهوری اسلامی ایران می تواند در حوزه اقتصادی، تجاری، انرژی و راه آهن، احیای جاده ها، پولی و مالی و پروژه های زیربنایی و زیرساختی به سرمایه گذاری بپردازد و بر نیازمندی های افغانستان پاسخ مطلوبی ارائه کند.

بازهم من تاکید می کنم که دو کشور به هر میزان که بتوانند بر موانع و محدودیتها غلبه پیدا کنند و مناسبات تجاری و اقتصادی خود را افزایش دهند، به نفع هر دو طرف تمام خواهد شد.