مرجان شرف- بازار؛ فعالان بخش تولید اعم از فولاد و فلزات یا لوازم خانگی بزرگترین دغدغه خود را تامین انرژی برق در تابستان و گاز در زمستان می دانند. با توجه به اینکه کشور ما با کمبود انرژی برای تامین مصارف خانگی مواجه است آیا کاری صحیح است حل شدن مشکلات را بر دوش کارخانجات و واحدهای تولیدی گذاشته و از آنها بخواهیم با هزینه خود نیروگاه تاسیس کنند بدون آنکه هیچ مزیت و تخفیفی به عنوان مثال در مورد مالیات یا…. در نظر گرفته نشود؟

رئیس اتحادیه لوازم خانگی تهران در گفتگو با بازار، با بیان اینکه ده ها شهرک صنعتی در اطراف تهران وجود دارد گفت: همچنان در زیرساخت های فضای سبز، زیرساخت برای تصفیه آب یا تامین برق و پساب آب کامیابی نداریم چه برسد به انرژی خورشیدی؛ کارخانه ها با چه سرمایه‌ ای باید انرژی تولید کنند؟ اگر قرار است کارخانه ها به صورت نیروگاهی برق تولید کنند باید به آنها کمک شود برای مثال اداره برق سرمایه مورد نیاز این کار را بر روی قبض برق و همراه با تخفیف اعمال کند تا به تولید کننده فشار نیاید.

اکبر پازوکی با بیان اینکه بدون کمک به تولیدکننده نمی توانیم از او بخواهیم برق خودش را تولید کند چرا که هزینه ‌ای اضافه و سربار تولید خواهد بود، گفت: این فشارها بر روی تولیدگر افزایش قیمت لوازم خانگی را در پی خواهد داشت لذا تنها راه، کمک دولتی ها است.

توان کارخانه های تولیدی چه میزان است؟

گرچه انتظاری جز این نمی رود که هنگام افت انرژی تامین برق مصارف خانگی در اولویت قرار گیرد اما هزینه تاسیس نیروگاه برق بر دوش کارخانجات قرار دارد. این موضوع چقدر در توان کارخانجات است؟ و مساله دیگر رشد جمعیت است که اجتناب ناپذیر بوده و بدون پیداکردن راه حلی نمی توان به پیشنهادهای این چنینی این مشکل را حل کرد.

کیوان جعفری طهرانی تحلیلگر ارشد حوزه فولاد با بیان اینکه چالش بزرگ صنعت فولاد کشور مسئله انرژی است گفت: سه فصل تابستان و دو فصل زمستان را با کمبودهایی گذراندیم. در تابستان کمبود برق و در زمستان کمبود گاز داشتیم و غیر از کنترل مصرف نتوانستیم راهکاری پیدا کنیم؛ در حالی که کنترل مصرف راهکار نیست. با افزایش جمعیت کشور که ادامه دار است و طبیعتاً افزایش مصرف، اگر قرار باشد تولید برق و گاز کشور افزایش پیدا نکند، شرایط سال به سال بدتر خواهد شد. تمام فولادسازان کشور در رابطه با قطعی برق در تابستان، و گاز در زمستان، تحت تاثیر بحران تابستانی و زمستانی قرار می ‌گیرند؛ البته بسته به نوع تولیدشان.

تحلیلگر ارشد حوزه فولاد: اینطور نیست که با تاسیس کارخانه و همچنین نیروگاه برق جدید دیگر مشکل برق آن کارخانه برطرف شده باشد

وی ادامه داد: این بحثی است که مدتی از مطرح شدن آن می ‌گذرد و شرکت‌ های بزرگ خصولتی و به ویژه دولتی و گاهی حتی بخش خصوصی در حال اقدام به انجام دادن آن هستند. تاسیس نیروگاه برق چه فسیلی باشد و چه سیکل ترکیبی و چه غیر فسیلی باشد مانند نیروگاه خورشیدی نمی‌ ارزد. زیرا هزینه بالایی دارد اما نسبت به توسعه معادن گازی که بحران جدی گاز در زمستان این موضوع قابل حل ‌تری است.

برخی کارخانجات برای تاسیس نیروگاه اقدام کرده اند

این تحلیلگر ارشد حوزه فولاد گفت: البته برخی از کارخانجات بزرگ نسبت به تاسیس نیروگاه برق اقدام کرده ‌اند اما با توجه به اینکه مجبور هستند برق تولیدی خود را وارد شبکه کنند قطع برق در تابستان باعث شده تا کارخانه آنها هم تعطیل شود اینطور نیست که با تاسیس کارخانه و همچنین نیروگاه برق جدید دیگر مشکل برق آن کارخانه برطرف شده باشد.

جعفری طهرانی در ادامه گفت: اگر استانی که آن کارخانه یا شرکت بزرگ در آن قرار دارد بحران کمبود برق داشته باشد دولت تحت فشاری که دارد مجبور است تا برق تولیدی آنها را وارد شبکه و برق شرکت ‌ها و کارخانجات را قطع ‌کند؛ این هم یک مشکل دیگر است که کارخانجات با آن درگیر هستند اینطور نیست که با تاسیس نیروگاه برق صد درصد از بحران برق رهایی یابند. این موضوعی است که نیازمند توجه بیشتر است.

به گفته وی طبیعتاً تکنولوژی تولید برق در کشور وجود دارد موضوع خاصی نسبت به تکنولوژی نداریم اما مهم‌ ترین موضوع تامین سرمایه بودجه لازم مورد نیاز است و تا حد زیادی شرکت‌ های بزرگ از تامین آن بر خواهند آمد. اما برخی از کارشناسان بر این عقیده هستند که ما در واقع مشکل تامین برق و انرژی نداشته و در طول مسیر اشکالاتی وجود دارد که باعث هدر رفت انرژی می شود و باید به آنها بپردازیم.

تامین بدون ساز و کار میسر نیست

علی دینی ترکمانی، مدرس دوره های ام بی ای و مشاور وزارت صمت با بیان اینکه تولید ملی بدون تامین ساز و کار داخلی امکان پذیر نیست گفت: مشکل برق یکی دیگر از مشکلاتی است که واحد های بزرگ درگیر آن هستند در زمینه انتقال انرژی حدود ۳۰، ۴۰ درصد هدر رفت در راه انتقال انرژی داریم وگرنه تولید برق ما کم نیست.

رئیس اتحادیه فولاد تهران: ما در دنیا در خصوص تولید فولاد جایگاه ویژه و مهمی داریم پس نباید اجازه دهیم این جایگاه متزلزل شود

آنطور که در خبرها آمده تولید هر صد مگاوات برق هزینه ای معادل ۵۰۰ دلار نیاز دارد و برای تولید هزار مگاوات مبلغ پنج هزار دلار مورد نیاز است. به عنوان مثال کارخانه فولاد برای فعالیت در یک سال و تولید فولاد نیازمند مصرف برق هشت هزار گیگا وات ساعت است. شرکت برق به ازای خرید هر کیلو وات ساعت صد تومان در مناطق معمولی و در مناطق گرمسیر نیز ۲۵ تومان در نظر گرفته است اما قطعی برق باز هم امکان دارد در فصل گرما رخ دهد که در این کارخانه ها باعث افت تولید و کیفیت محصولات خواهد شد.

قطعی برق و خلل بزرگ در تولید

رئیس اتحادیه فروشندگان آهن و فولاد و فلزات استان تهران با بیان اینکه قطعی و وصلی برق در کارخانه های فولاد و آهن باعث ایجاد یک خلل بزرگ در روند تولید آهن و فولاد به وجود خواهد آورد و مشکلات بسیاری می آفریند، گفت: باید تدبیر ویژه ای برای این موضوع اندیشیده شود. میزان نیاز ما به آهن و فولاد چه میزان است؟ پس برای اینکه به آن هدف برسیم و صادرات هم داشته باشیم حتما باید از این صنایع حمایت شود.

حمیدرضا رستگار، افزود: به عنوان مثال در کارخانه های آهن اینطور نیست که با قطعی برق به راحتی روند تولید قطع و سپس با وصل برق، بتواند به کار خود ادامه دهد. در بخش تولید آهن و فولاد باید به صورت مستمر کوره ها روشن باشد تا دستگاه ها به کار خود ادامه داده و محصول با کیفیتی را ارائه کنند. در صورت قطعی خسارت و هزینه بسیاری به کارخانه متحمل خواهد شد.

وی گفت: در مورد مساله برق کارخانجات در تابستان نیز، باید فکر اساسی شود یا برق اختصاصی در نظر گرفته شود و یا از چند هفته پیش از قطعی به ما اطلاع دهند. با توجه به اینکه در کشور برای تامین آب و برق کارخانجات مشکل همیشگی داریم و تامین منابع انرژی بزرگترین دغدغه تولید کنندگان است، در هنگام صدور اجازه تاسیس کارخانه فولاد و آهن باید فکری برای تامین برق و آب شده باشد زیرا این دو موضوع در این کارخانجات بسیار دارای حائز اهمیت هستند.

تنزل جایگاه فولادی ها

رئیس اتحادیه فروشندگان آهن و فولاد و فلزات استان تهران ادامه داد: ما در دنیا در خصوص تولید فولاد جایگاه ویژه و مهمی داریم پس نباید اجازه دهیم این جایگاه متزلزل شود گرچه خیلی هم از تولید در کشور حمایت نشده اما در مورد صنایع فولادی و آهن باید حتما حمایت صورت گیرد.

رستگار تاکید داشت: اگر این اتفاق بیفتد قطع به یقین در نرخ تمام شده کالا ما افزایش قیمت خواهیم داشت در صورتی که بدون برنامه ریزی دقیق و حمایت دولت این اتفاق بیفتد، منتظر این تغییر قیمت باشید. باید حمایت از کارخانجات با مطالعات دقیق و بسیار زیاد صورت گیرد اما حمایت‌ ها، بحث تامین مالی، چگونگی و مقدار کمک دولت هنوز مشخص نیست. امیدواریم که دولت به درستی این موضوع را تحلیل کند تا بدون ایراد به مرحله اجرا برسد.

رئیس اتحادیه آهن و فولاد تهران: با ناپایداری قیمت ها در کشور فرصتی برای اخلال سودجویان فراهم شده است

وی با بیان اینکه برای اجرایی شدن مهم ترین موضوع تدوین برنامه‌ ای که دقیقاً بدانیم مساله تامین برق توسط خود کارخانجات باید به چه صورت انجام شود است. به این معنا که چه مقدار هزینه، چه نیروگاهی ساخته، چه منابعی در نظر گرفته شده و کمک‌ های دولت در چه نوعی و به چه میزانی باید صورت گیرد که هنوز انجام نشده به این معنا که ریز جزئیات باید مشخص، بررسی و نتیجه گیری شود تا بتوانیم اجرای بی نقصی را شاهد باشیم و در نتیجه به تولید کشور کمک شود. در این طرح به اندازه مصرف خود کارخانه تولید برق انجام و نوسان گیری و بازارسازی که در برخی اوقات در بورس دیدیم را کسی نمی ‌تواند انجام دهد و جلوی رانت ‌های مختلف گرفته می‌ شود.

باید تدبیری کرد

رئیس اتحادیه فروشندگان آهن و فولاد و فلزات استان تهران با بیان اینکه با ناپایداری قیمت ها در کشور فرصتی برای اخلال سودجویان فراهم و در نتیجه آن به قیمت تمام شده آهن و فولاد لطمه وارد کرده است، تاکید کرد: اگر تدابیری اندیشیده شود که محصول تولیدی که برق است را خود کارخانجات تولید و مصرف کنند دیگر نیازمند بازارهای مختلف و بورس و واردات نیستند. قطعاً به میزانی که به هر حال شهرها توسعه پیدا یا مصارف تغییر می ‌کنند اگر ما بتوانیم بحث تامین برق را در کارخانجات به خصوص کارخانجات تولید آهن و فولاد انجام برسانیم منابع مورد نیاز خود را از انرژی تامین کنند قطعا حجم مصرف عمومی کمتر و چه بسا کمکی هم به صنعت برق خواهد شد.

با شنیدن صحبت های برخی از دست اندرکاران صنعت و انرژی آنطور که مشخص می شود اینکه دولت بخواهد تمام هزینه ساخت نیروگاه را بر دوش کارخانه قرار داده و برق تولیدی آن را به شبکه وارد و در صورت افت فشار باز هم برق این واحدهای تولیدی را قطع کند، موضوعی است که نمی تواند گره از مشکل کمبود انرژی بخصوص برق در تابستان را باز کند. بر فرض اگر مشکل تامین برق در تابستان را با این روش حل کردیم مشکل تامین گاز زمستان را چگونه باید حل کنیم؟