کارواشتغال از بازار؛ گروه صنعت: حرکت به سمت تولید فولاد سبز به چند دلیل از جمله پایداری مهم است. در واقع تولید فولاد سبز اثرات زیست محیطی تولید فولاد را کاهش می دهد و به پایدارتر شدن آن کمک می کند. این شامل کاهش انتشار کربن، کاهش استفاده از منابع انرژی تجدید ناپذیر و به حداقل رساندن ضایعات است.

در حالی که صنعت فولاد تحت فشار برای کربن زدایی سریع است و بازار جهانی سبز فولاد در حال تجربه یک افزایش قابل توجه است که انتظار می رود از سال ۲۰۲۳ تا ۲۰۳۰ به طور میانگین رشدی بالغ بر ۱۲۲ درصد را داشته باشد

این در شرایطی است که به گفته انجمن جهانی صنعت فولاد تحت فشار برای کربن زدایی سریع است و بازار جهانی فولاد سبز در حال تجربه یک افزایش قابل توجه است که انتظار می رود از سال ۲۰۲۳ تا ۲۰۳۰ به طور میانگین رشدی بالغ بر ۱۲۲ درصد را داشته باشد. به این ترتیب بازار فولاد سبز تا سال ۲۰۲۳ به ارزش تقریبی ۴۷/۲ میلیارد دلار برسد.

در واقع اگرچه ایران در بحث تولید فولاد سبز جایگاهی ندارد، اما از سال ۲۰۰۳ در سطح جهانی یک تصمیم گیری شد مبنی بر الحاق کشورها به پروتکل های محیط زیستی و کاهش دی اکسید کربن، انجام شد. به عبارت دیگر در حوزه فولاد که به عنوان یکی از اصلی ترین تولید کنندگان دی اکسید کربن در دنیا شناخته می شود، تصمیم گرفته شد این گاز گلخانه ای باید کاهش پیدا کند. به این ترتیب از سال ۲۰۰۳ یکسری شرکت های اصلی تولید کننده دنیا تصمیم گرفتند کار تحقیقاتی خود را در حوزه فولاد سبز شروع کنند نتایج این بررسی ها که امروز در حال تبدیل شدن به یکسری کارهای عملیاتی است منجر به این شده است که در حوزه بحث احیا، از گاز هیدروژن استفاده کنند.

تولید فولاد سبز متولی می خواهد

البته اکثر تولیدات دنیا با استفاده از کُک تولید می شود اما در منطقه خاورمیانه تنها ایران است که با توجه به اینکه گاز دارد از گاز استفاده می کنند. با این وجود به گفته کارشناسان، در حوزه تولید فولاد سبز ایران با دنیا فاصله دارد اما در کشور فضایی پیش آمده که همه دنبال رقابت هستند که در تولید سبز خود را جلوتر از دیگران می دانند.

از سوی دیگر فعالان و کارشناسان صنعت معتقدند نکته قابل در مورد فولاد سبز این است که فولاد سبز فقط احداث نیروگاه خورشیدی نیست ضمن اینکه فولاد سبز گران است. به همین دلیل با بررسی مقالات جهانی می توان به این نکته رسید که قرار بر این نیست که تا ۲۰۵۰ همه فولاد سبز شود و همه هم قرار نیست از هیدروژن استفاده کنند. بلکه یک فرایندی تعریف شده که ما نیز مانند دیگر کشورها باید در این فرایند گام برداریم. این در شرایطی است که فعالان صنعت معتقدند این موضوع در کشور نیاز به یک متولی دارد یعنی امروز یک واحد فولادی نمی تواند خودش در این خصوص تصمیم بگیرد بلکه برنامه و حمایت می خواهد. در واقع باید در یکسری تعرفه ها به واحدهای فولاد سازی که می خواهند در این مسیر گام بردارند کمک کنند که بتوانند در این موضوع سرمایه گذاری کنند. به این ترتیب بسیاری معتقدند در حوزه فولادسبز ایران در شرایط چندان خوبی قرار ندارد.

بر اساس این گزارش در حال حاضر برخی شرکت ها در حوزه فولاد سبز اقدامات قابل توجهی انجام می دهند. به طوری که «مرتضی رضایی» یکی از فعالان صنعت فولاد در خصوص وضعیت فعلی تولید فولاد سبز در ایران به خبرنگار بازار می گوید: تقریبا در ۴-۵ سال گذشته در بحث زیست محیطی در بسیاری از استان ها این مساله مطرح بوده و فکر می کنم کارهای خوبی هم انجام شده است.

این فعال صنعت می افزاید: ما در این زمینه فعال هستیم و تجهیزات جدیدی نصب می کنیم در واقع بسیاری از شرکت ها هستند که توانسته اند گواهی نامه فولاد سبز بگیرند و در واقع در بحث آلایندگی توانسته اند پارامترهای مورد تایید سازمان محیط زیست را پاس کنند. همینطور در بحث مصارف آب و انرژی بسیاری از شرکت ها فعال شده اند و تجهیزاتی استفاده می کنند به خصوص در صنایع آب بر که می تواند مصرف آب و گاز را به شدت کاهش بدهد.

جعفری طهرانی، تحلیلگر ارشد صنعت فولاد: اگرچه تکنولوژی فولادی کشور نسبتا به روز است اما اگر قرار باشد روزی برای سبز کردن صنعت فولاد کشور اقدام کنیم طبیعتا باید از تکنولوژی های به روزتر استفاده کنیم

از سوی دیگر کیوان جعفری طهرانی تحلیلگر ارشد صنعت فولاد پیش از این در گفتگو با بازار اظهار داشت: تکنولوژی فولادی که در کشور استفاده می شود تکنولوژی نسبتا به روزی است؛ به این معنا که ۸۰ تا ۸۵ درصد صنعت فولاد کشور با تکنولوژی «کوره قوس الکتریکی» است بقیه ۱۵ تا ۲۰ درصد هم «کوره بلند و کوره القایی» است. اما کلا تکنولوژی روز است که البته این تکنولوژی ها مربوط به ۱۰ تا ۲۰ سال پیش است.

وی افزود: با این وجود این تکنولوژی به تدریج و با توجه به نیاز جهانی به «سبز شدن و عاری از کربن شدن» صنعت فولاد رو به جلو نرفته است و شاهد هستیم که همه کشورها تکنولوژی های روز را با هدف سبز شدن صنعت فولاد دنبال می کنند. بنابراین طبیعتا اگر قرار باشد ما نیز روزی به این نیاز برسیم و برای سبز کردن صنعت فولاد کشور اقدام کنیم که البته مسیر طولانی تا آن زمان داریم، طبیعتا باید از تکنولوژی های بسیار به روزتر استفاده کنیم. درست همانطور که کشورهای منطقه در طرح های توسعه ای که دارند از تکنولوژی های به روزتر استفاده می کنند و شاهد هستیم تمام کشورهای اطراف از همسایه جنوب شرقی ما یعنی پاکستان گرفته تا همسایه های جنوبی و حاشیه خلیج فارس مثل عمان، امارات، قطر و عربستان سعودی همه از تکنولوژی های نوین استفاده می کنند که در فرایند کاهش سوخت های فسیلی است. لذا این کشورها اگر قرار باشد صنعت فولاد را سبز کنند مسیر بسیار کوتاه تری از ما پیش رو خواهند داشت.

گفتنی است وقتی فولاد بدون استفاده از سوخت‌های فسیلی تولید می‌شود، به آن فولاد سبز می‌گویند. این با استفاده از منابع انرژی کم کربن مانند هیدروژن، الکتریسیته یا تبدیل به گاز زغال سنگ به جای مسیر تولید سنتی با کربن فشرده تولید می شود. ضمن اینکه سوئد اولین کشوری بود که فولاد سبز تولید کرد.