بازار؛ گروه ایران: بر اساس آمار منتشره از سوی وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی سهم اشتغال خانگی از کل اقتصاد کشور در حدود ۱۵ درصد برآورد می شود که سهم زنان از این اشتغال بالغ بر ۸۰ درصد است.

مشاغلی که بیشتر در بستر روستاها شکل می گیرند و شاید در ابتدا کوچک و کم اهمیت جلوه دهند اما همین کسب و کارهای خرد هستند که به مرور و با سرمایه گذاری مناسب رشد می کنند و می توانند به یکی از فعالیت های اقتصادی بزرگ و سودآور تبدیل شوند؛ مشاغلی مولد که بیشتر از جنس تولید هستند.

گفتنی است براساس آخرین اطلاعات وزارت کار، طی ۲ سال اخیر فعالیت دولت سیزدهم، ۲۵۰ هزار شغل در حوزه مشاغل خانگی به ثبت رسیده که این آمار ۱۵ درصد از کل اشتغال ایجادی است.

اشتغال زایی از جنس هنر بومی زنان بلوچ

اشتغال خانگی، به زنان این امکان را می ‌دهد که با تولید کالاهای دستی، به اقتصاد خانواده و به افزایش درآمد خانواده و کاهش فقر در مناطق روستایی کمک کنند. همچنین، این روش به زنان این امکان را می ‌دهد که بدون نیاز به حضور در بازار کار، به کسب درآمد بپردازند.

با توجه به نقش مهم زنان در اقتصاد جوامع روستایی، استفاده از روش‌های موثر برای اشتغال آنها، بسیار مهم است. علاوه بر این اشتغال خانگی، به زنان این امکان را می ‌دهد که به حفظ فرهنگ و هنرهای محلی نیز کمک کنند.

حسن زاده: هرچند بیشتر زنان بلوچ به هنر سوزن دوزی اشراف دارند اما در مجموعه ای که راه اندازی کرده ایم ضمن آموزش طرح های جدید و متناسب با نیاز بازار، فرصتی مناسب برای کسب درآمد زنان به ویژه آن هایی که سرپرست خانوار هستند فراهم کرده ایم

یکی از این مشاغل خانگی سوزن دوزی زنان بلوچ است که شاید امکان این نباشد که زمان دقیق پیدایش این هنر را یافت اما طی سال های اخیر و اطلاع رسانی درباره صنایع دستی زنان جنوب استان پهناور سیستان و بلوچستان، مردم زیادی علاقه مند به استفاده از پوشاک و زیورآلات سوزن دوزی شده اند.

زهرا حسن زاده یکی از زنان بلوچ است که با همکاری زنان دیگر در منطقه خود توانسته یک موسسه آموزشی و تولیدی را تاسیس کند و ضمن آموزش به زنان دیگر، فرصت درآمدزایی از این هنر دیرینه را هم فراهم کند. او در این باره به بازار گفت: هرچند بیشتر زنان بلوچ به هنر سوزن دوزی اشراف دارند اما در مجموعه ای که راه اندازی کرده ایم ضمن آموزش طرح های جدید و متناسب با نیاز بازار، فرصتی مناسب برای کسب درآمد زنان به ویژه آن هایی که سرپرست خانوار هستند فراهم کرده ایم.

وی افزود: تمام زنانی بعد از آموزش می توانند تولیداتشان را در نمایشگاه کوچکی که دایر می کنیم به نمایش بگذارند و از همان جا تولیداتشان را به فروش برسانند. همچنین خودمان نیز در زمان برگزاری نمایشگاه های روستایی در شهرهای مختلف از جمله تهران حضور می یابیم و تولیدات زنان استان را عرضه و درآمد حاصل از آن را در اختیارشان قرار می دهیم.

حسن زاده با اشاره به اینکه سوزن دوزی در گذشته بیشتر به لباس زنان بلوچ محدود می شد و چندان تنوع نداشت تاکید کرد: امروزه و براساس نیاز مردم در مناطق مختلف، طیف تولیدات زنان روستایی گسترده تر شده و امروزه رومیزی، کیف، کوسن مبل و غیره هم سوزن دوزی می کنیم که با استقبال مردم مناطق خارج استان مواجه شده است.

وی ضمن درخواست برای برگزاری نمایشگاه های تولیدات روستایی در مناطق مختلف کشور افزود: اگر مسئولان در زمینه فرهنگ سازی و اطلاع رسانی کمک کنند می توانیم موفق تر در این حوزه فعالیت داشته باشیم و زنان بیشتری را جذب این اشتغال کنیم.

کشت زعفران فرصتی برای کسب درآمد زنان سرپرست خانوار

چنور محمدی دختر کارآفرین روانسری از استان کرمانشاه است که با کشت و برداشت زعفران توانسته نه تنها برای خانواده خود اشتغال زایی کند بلکه فرصتی برای اشتغال سایر زنان خانه دار در منطقه خود را هم فراهم کرده است.

او به بازار در خصوص ورود به حوزه کشت زعفران گفت: سه خواهر هستیم که از سال ۸۹ به عرصه کشاورزی قدم گذاشتیم و از سال ۹۲ نیز قبل از درگذشت پدر با حمایت های او به صورت تخصصی کشت زعفران را شروع کردیم.

محمدی: زنانی که برای اشتغال به این کار نیازمند حضور در خارج از خانه نیستند و می توانند گل زعفران را تحویل بگیرند و بعد از پاک کردن آن را تحویلمان دهند

محمدی در خصوص ظرفیت های استان کرمانشاه در حوزه کشت زعفران افزود: هرچند امروزه اکثر مردم زعفران را به نام استان های خراسان می شناسند اما در گذشته خواستگاه این گیاه دارویی کرمانشاه بود که به مرور کشت آن در منطقه کاهش یافت.

وی با اشاره به اینکه طی سال های گذشته با کشت محصولات آب بر، سطح منابع آب زیرزمینی منطقه کرمانشاه کاهش یافت و با کاهش نزولات آسمانی برگشتن به کشت و برداشت محصولات کم آب بر تری همچون زعفران منطقی است ادامه داد: در حال حاضر مزارع زعفران را به صورت آبیاری از طریق باران مدیریت می کنیم که از هدررفت آب نیز جلوگیری می شود.

این بانوی کارآفرین با اشاره به اینکه کشت زعفران نیازمند شمار قابل توجهی از نیروی انسانی است گفت: علاوه بر خواهران خود، برای زنان دیگر روستا نیز فرصت اشتغال فراهم شده است. زنانی که برای اشتغال به این کار نیازمند حضور در خارج از خانه نیستند و می توانند گل زعفران را تحویل بگیرند و بعد از پاک کردن آن را تحویلمان دهند.

محمدی با اشاره به اینکه برای توسعه زعفران کاری در منطقه کرمانشاه مورد حمایت کمیته امداد قرار گرفته است تاکید کرد: برای اشتغال زنان نیز از همین کمیته کمک گرفتیم و زنان سرپرست خانوار به ما معرفی شدند. در حال حاضر نیز با توجه به ظرفیت خوبی که در حوزه کشت زعفران وجود دارد اگر قدری تسهیلات و حمایت مالی دریافت کنیم می توانیم این کار را توسعه دهیم و به اشتغال زنان کمک کنیم.

۴۰۰ نیروی کار روستایی فقط در حوزه گیوه بافی یک استان

مادح مکی مدیرعامل تعاونی گیوه بافی شهرستان جوانرود استان کرمانشاه نیز با اشاره به اینکه تعاونی شان ۲۰ سال است که در حوزه گیوه بافی فعالیت دارد و برای شمار قابل توجهی از زنان اشتغال زایی کرده است به بازار گفت: گیوه بافی قدمتی بالای ۹۰۰ سال دارد و آن را از اجدادمان به ارث برده ایم.

مکی: در حدود ۴۰۰ نفر بافنده غیر مستقیم در روستاها داریم که علاوه بر مردان، بخش مهمی از آن ها زنانی هستند که در خانه و در منطقه اورامانات بافندگی می کنند

وی با اشاره به اینکه در حدود ۴۰۰ نفر بافنده غیر مستقیم در روستاها داریم که علاوه بر مردان، بخش مهمی از آن ها زنانی هستند که در خانه و در منطقه اورامانات بافندگی می کنند افزود: گیوه ای که در منطقه ما تولید می شود با توجه به ظرافتی که دارد هنوز اعتبار و مقبولیت خودش را حفظ کرده و حتی از پیشرفته ترین کفش ها که به بازار آمده بیشتر محبوبیت قرار دارد؛ چرا که در فصل گرم و سرد قابل استفاده است و انعطاف خوبی هم در زیره دارد.

مکی با اشاره به اینکه زیر گیوه ها از پارچه و پوست و رویه آن نیز از پشم و نخ است ادامه داد: جوانان خیلی از این محصول استقبال می کنند و حتی توانسته ایم این محصول را تا کردستان عراق هم صادر و ارزآوری کنیم.

وی با اشاره به اینکه اگر مسئولان در حوزه تبلیغات و برگزاری نمایشگاه های روستایی کمک کنند می توانند فروش بهتری داشته باشند تاکید کرد: علاوه بر بازار فروش، یکی از چالش های اساسی ما در حوزه بیمه است. چند سال است که به بافنده ها وام می دهند اما در بحث بیمه هنوز مشکلاتی داریم و از مسئولان می خواهیم در این حوزه هم ورود کنند.

به طور کلی بال و پر دادن به مشاغل خانگی و کمک به توسعه آن ها، نه تنها بر عمق اشتغال مناطق روستایی می افزاید بلکه کمک شایانی به جلوگیری از مهاجرت و خالی از سکنه شدن روستاها می کند.