بازار؛ گروه صنعت: صنعت جهانی چرم یکی از صنایع پویایی است که با مسائل و حواشی بسیاری همراه است به طوری این صنعت بسیار آب بر است که در شرایط کنونی جهان که با بحران آب مواجه است انتقادات بسیاری به آن وارد است. از سوی دیگر بحث آلودگی های زیست محیطی که این صنعت می تواند ایجاد کند نیز خود از دیگر مواردی است که از سوی کارشناسان نسبت به آن انتقاد می شود. این در شرایطی است که چرم برای محصولات مختلفی همچون کفش، کیف، مبلمان و غیره مصرف می شود و به عبارتی چرم جز اصلی صنعت مد محسوب می شود. به نحوی که تولید کنندگان غالبا از چرم مرغوب تولید شده از گاو، گوسفند و کروکودیل استفاده می کنند و به عبارتی تقاضا برای کالاهای لوکس یکی از محرک های اصلی چرم در سال های اخیر بوده است.

چین، برزیل و روسیه؛ بزرگترین صادر کنندگان چرم و کالاهای چرمی

با این وجود در بحث تولید و صادرات چرم نام کشورهایی مانند چین، برزیل و روسیه در صدر کشورهای قرار دارد. در واقع بر اساس جدیدترین گزارشی که سایت آماری تحلیلی BlackBirdLeather ارائه داده است در سال ۲۰۲۳ کشور چین بزرگترین صادر کننده است و ۲۵ درصد از صادرات جهانی چرم را به خود اختصاص داده است. در واقع در این گزارش آمده است سالانه این کشور صادراتی به ارزش ۷۴ میلیارد دلار در حوزه کالاهای چرمی رقم می زند.

از سوی دیگر در این گزارش برزیل در جایگاه دوم قرار دارد و عمدتا کفش و پوست گاو صادر می کند. این در شرایطی است که طبق آمارهای این گزارش، برزیل در سال جاری میلادی بیش از ۲۸ میلیارد دلار کالای چرمی راهی بازارهای صادراتی کرده است.

برزیل به عنوان دومین صدر کننده چرم، یکی از تولید کنندگان برتر گوشت در جهان است و عمدتا از عرضه فراوان مواد خام سود می برد، ضمن اینکه کارخانه های دباغی برزیلی به دلیل فناوری پیشرفته و فرآیندهای تولید سازگار با محیط زیست مشهور شده اند

نکته جالب توجه در مورد برزیل اینکه این کشور یکی از تولید کنندگان برتر گوشت در جهان است و عمدتا از عرضه فراوان مواد خام سود می برد. ضمن اینکه کارخانه های دباغی برزیلی به دلیل فناوری پیشرفته و فرآیندهای تولید سازگار با محیط زیست مشهور شده اند. علاوه بر این، این کشور بازار پر رونقی برای اجزای کفش دارد که کفش ‌هایی را با قیمت ‌های مختلف برای بازارهای صادراتی تولید می‌کنند و در حوزه صادرات چرم نیز رشد قابل توجهی برای این کشور پیش بینی شده است.

از سوی دیگر طبق این گزارش در حوزه صادرات چرم و کالاهای چرمی نیز کشورهای «روسیه، هند و ایتالیا» نیز در جایگاه سوم تا پنجم جای دارند به طوری که هند سالانه بیش از ۶ درصد از صادرات جهانی چرم را به خود اختصاص می دهد و ایتالیا نیز سهمی ۵.۵ درصدی در این میان دارد. در این گزارش همچنین نام کشورهایی همچون آرژانتین، کره جنوبی، ترکیه، ویتنام و پاکستان در رتبه ها بعدی صادرات چرم قرار گرفته است.

چالش صنعت چرم با کمبود پوست

گفتنی است ایران نیز صاحب صنعت چرم است و در حالی که پیش از این بخشی از چرم مورد نیاز تولید کنندگان این حوزه از کشورهایی همچون ترکیه تامین می شد امروزه، بخش قابل توجهی از نیاز صنعت کیف و کفش و دیگر کالاهای چرمی کشور از کارخانجات داخلی تامین می شود. با این وجود فعالان حوزه چرم کشور نیز مانند دیگر صنایع با چالش های بسیاری مواجه هستند به طوری که پیش از این علی حسن زاده رئیس انجمن چرم کشور در گفتگو با بازار از کمبود پوست به دلیل کاهش کشتارها خبر داده بود که صنعت چرم کشور را دچار چالش کرده است.

از سوی دیگر «عبادالله یوسف زاده»، از فعالان صنعت چرم کشور که ۳۴ سال سابق کار در کارخانجات چرم سازی دارد و در حال حاضر در آزمایشگاه اختصاصی چرم کار می کند در خصوص وضعیت فعلی صنعت چرم کشور به بازار می گوید: چند سال قبل اعلام کردیم که صنعت چرم ایران در حال دگردیسی و در حال پوست اندازی است و امروز می بینیم که این اتفاق در حال رخ دادن است. اگرچه در حوزه تامین مواد اولیه یکسری مشکلات هست مخصوصا سال قبل که شرایطی رخ داد و بسیاری از دام ها به صورت زنده صادر شد و الان با کمبود پوست مواجه هستیم، اما کارخانجاتی که فعال هستند فوق العاده به کیفیت اهمیت می دهند.

یوسف زاده فعال صنعت چرم: صنعتگرانی که با تغییر در مدیریت و تغییر نحوه تفکر خود به کیفیت بها دادند الان نتیجه اش را می بینند و محصولاتی صادراتی در حوزه چرم تولید می کنند

یوسفی زاده ادامه داد: جالب است بدانید برای اولین بار در تبریز دو آزمایشگاه راه اندازی شده که قصد دارند استانداردهای چرم را بگیرند و در چرمشهر تهران نیز ۳ آزمایشگاه داریم. در حالی که ۱۰ سال پیش فقط یک آزمایشگاه در کل کشور داشتیم و لذا الان وضعیت بسیار خوب است و صادرات چرم نیز به اروپا شروع شده است و تا جایی که بنده می دانم طبق آزمایشاتی که در آنجا روی محصولات ایرانی انجام می دهند استانداردهای اروپا را دارا هستند.

وی خاطر نشان کرد: مساله مهم در مورد صنعت چرم این است که کسانی که با تغییر در مدیریت و تغییر نحوه تفکر خود به کیفیت بها دادند الان نتیجه اش را می بینند و محصولاتی صادراتی در حوزه چرم تولید می کنند.

این مدرس چرم همچنین در خصوص وضعیت کمی و کیفی ماشین آلات و تجهیزات چرم کشور نیز می گوید: چند سال قبل توسط یک ارگان دولتی بررسی در زمینه نیروی کار و ماشین الات صنعت چرم انجام گرفت که در آن زمان از نظر ماشین آلات، صنعت چرم کشور از ۱۰۰ نمره ۳۵ را گرفته بود. اما الان که دیگر کارخانجات دولتی نیستند و کارخانجات خصوصی آمده اند و به روز شده اند شرایط و وضعیت بسیار بهتر شده است. هرچند واردات ماشین آلات الان بسیار مشکل است اما این دگردیسی در حال وقوع و بهینه شدن است.

بزرگترین چالش صنعت چرم نیروی کار است آن هم به دلیل اینکه آموزش چرم متولی ندارد و همه به صورت استاد شاگردی کار را یاد می گیرند

یوسف زاده همچنین در پاسخ به این سوال که از نظر کیفی چرم داخلی ایران قابل رقابت و مقایسه با تولیدات کدام کشورها است، نیز گفت: نمی توان مقایسه کرد اما همانطور که گفته شد تولیدات یکی از چرم سازی ها ما از تبریز به اروپا می رود و از سوی آزمایشگاه های آنها از نظر کیفی و دارا بودن استانداردها کاملا تایید شده است. بنابراین در جایگاه خوبی قرار داریم.

وی همچنین در خصوص اصلی ترین چالش صنعت چرم نیز گفت: بزرگترین چالش صنعت چرم «نیروی کار» است آن هم به دلیل اینکه آموزش چرم متولی ندارد و همه به صورت استاد شاگردی کار را یاد می گیرند و هر نیروی کاری که از این صنعت حذف می شود جایگزین ندارد و لذا باید در این زمینه یک فکر اساسی شود.