عارف اصفهانی: خبرنگار

 بازار: شهرستان سمیرم به عنوان قطب باغداری در استان اصفهان شناخته شده و بیش از ۵۰ درصد باغداری این استان مربوط به این شهرستان است؛ در حال حاضر ۱۰ درصد از سیب کشور در باغ های شهرستان سمیرم تولید می شود و طبق پیش بینی ها برداشت سیب پاییزه که در اواخر شهریور در باغ های اصفهان آغاز شده و تا نیمه آبان ادامه دارد حدود ۹۰ درصد افزایش داشته است.

سمیرم با در اختیار داشتن هشت هزار و ۴۰۰ هکتار سطح زیر کشت سیب درختی معادل ۷۹ درصد کل سطح زیر کشت این محصول در استان اصفهان را داراست تا جایی که بیش از ۹۰ درصد از باغات سیب اصفهان در شهرستان سمیرم واقع شده اما در شهرستان‌ های شهرضا، دهاقان، تیران و کرون، کاشان نیز برخی باغ‌ های سیب با مساحت های کمتر وجود دارد.

باغ های سرخ و زرد قطب باغداری استان اصفهان همیشه سهمی از صادرات سیب به کشورهای حاشیه خلیج فارس را به خود اختصاص داده اند و این محصول صادراتی و ارزآور که در سال های اخیر رشد قابل توجهی در بازارهای جهانی داشته است تا جایی که به کشورهایی مثل روسیه، کشورهای عربی، هند و مالزی نیز صادر می شود و این کشورها به دلیل نیاز به سیب با کیفیت و با قابلیت نگهداری بالا، بزرگترین مشتریان سیب سمیرم هستند.

علاوه بر کشورهای نامبرده، سیب سمیرم به کشورهای اروپایی مانند آلمان، اسپانیا، فرانسه و هلند نیز صادر می‌ شود. این کشورها که با قدرت تولید کشاورزی بالا و بازار بزرگی که برای محصولات تولید شده دارند، بازار مهمی برای سیب سمیرم به حساب می‌ آیند.

رشد برداشت سیب سمیرم

طبق گفته های مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان، بارندگی مناسب سال گذشته و به دنبال آن افزایش میزان آب قابل دسترس باغ های سیب پس از گذراندن یک دوره طولانی کم آبی و همچنین رعایت اصول باغداری سیب از جمله هرس و تغذیه مناسب باعث افزایش میزان عملکرد باغ های سیب در سال جاری شده است.

احمد رضا رئیس زاده در این ارتباط و در پاسخ به سوال خبرنگار بازار مبنی بر اینکه وضعیت سیب سمیرم با توجه به بارش های مناسب، اکنون به چه شکل است و میزان برداشت ها مناسب بوده یا خیر اظهار کرد: خوشبختانه بعد از چند سال که کشاورزان صورتشان را با سیلی سرخ می کردند، امسال سیب سرخ سمیرم وضعیت خوبی دارد.

سمیرم قطب باغداری کشور محسوب می شود و هر ساله درصد زیادی از تولید سیب این منطقه صادر می شود؛ تنها مشکلی که وجود دارد دلالان هستند که محصولات را از باغدار با قیمت کم خریداری و با قیمت بالا در بازار عرضه می کنند

وی افزود: در حال حاضر سمیرم قطب باغداری کشور محسوب می شود و هر ساله درصد زیادی از تولید سیب این منطقه صادر می شود و تنها مشکلی که وجود دارد، دلالان هستند که محصولات را از باغدار با قیمت کم خریداری کرده و با قیمت بالاتر در بازار عرضه می کنند.

مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان با اشاره به اینکه هم اکنون سطح کل باغ های سیب استان اصفهان، ۲۰ هزار و ۴۰۷ هکتار است که از این مقدار ۱۸ هزار هکتار به سیب های زرد و قرمز پاییزه و بقیه به ارقام گلاب بهاره و پاییزه اختصاص دارد، تاکید کرد: از این میزان امسال ۲۲۴ تن سیب برداشت شده است.

وی ادامه داد: اینها همه در حالی است که در حال حاضر ۱۸ هزار و ۵۰۰ هکتار از سیب ممتاز و درجه یک در سمیرم وجود دارد که در صورتی که تولید آن در مسیر درست خود قرار گیرد می‌ تواند منجر به درآمدزایی و اشتغال زایی بالایی در شهرستان سمیرم شود.

اما با وجود افزایش سطح زیرکشت سیب و رشد برداشت ها در سال جاری نمی توان از خسارات ناشی از سرمای دیررس بهاره و همچنین گرمای هوا در تابستان امسال گذشت؛ مسئله ای که به اعتقاد مدیر جهاد کشاورزی سمیرم باعث شده که امسال با کاهش تولید مواجه باشیم.

گرچه سخنان مصطفی طایی مدیرجهاد کشاورزی سمیرم دقیقاً نقطه مقابل پیش بینی های مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان است و آن طور که به نظر می رسد سرمای دیررس بهاره و همچنان گرمای بی سابقه هوا در تابستان امسال پاشنه آشیل باغات سمیرم بوده است.

در کنار این مسئله به گفته کشاورزان این منطقه، حضور واسطه ها و دلالانی که به قیمت پایین از کشاورزان و باغداران سیب خریداری می کنند و با قیمت بالا به مشتریان و مردم عرضه می کنند نیز از دیگر مشکلاتی است که سیب سمیرم را نشانه گرفته و به بی رغبتی باغداران دامن زده است.

سود سیب در جیب دلالان

حسین الماسی، از جمله باغداران سمیرمی است که یک دهه در تولید سیب دست دارد؛ وی در گفت و گو با بازار از حمایت نکردن و عدم سرمایه گذاری در این منطقه گلایه دارد، او گفت: ۱۰ سال طول می کشد تا درخت سیب به ثمر برسد اما خرید سیب های مرغوب باغدار با قیمت های کم توسط دلالان به کشاورز خسارت می زند.

اینها همه در حالی است که در حال حاضر ۱۸ هزار و ۵۰۰ هکتار از سیب ممتاز و درجه یک در سمیرم وجود دارد که در صورتی که تولید آن در مسیر درست خود قرار گیرد، می‌ تواند منجر به درآمدزایی و اشتغال زایی بالایی در شهرستان سمیرم شود. اما اگر نگاهی به این شهرستان ۹۴ هزار نفری بیاندازیم به خوبی متوجه می شویم که اثرات اقتصادی این تولیدات بسیار کمتر از میزان انتظار بهره وری از این سرمایه تولیدی است.

کشاورزان چشم انتظار حمایت های دولت

محسن عطایی، کارشناس کشاورزی نیز در گفت و گو با بازار در پاسخ به این سوال که راهکار توسعه اقتصادی کشاورزان منطقه سمیرم چیست، اظهار کرد: هزینه های تولید سیب باید زیر چتر حمایت های بخش کشاورزی و دولت قرار گیرد و حمایت از باغدار و کشاورز یکی از اهداف دولت در پیشبرد تولید ملی باشد.

وی افزود: باید سود بیشتری عاید کشاورزان شود و دست واسطه ها کوتاه شود و دولت نظارت بر عملکرد آنها داشته باشد. از سویی دیگر فرآوری سیب می تواند کمک موثری به صادرات باشد.

کارشناس کشاورزی با اشاره به اینکه در این ارتباط جای خالی نظارت و بازرسی سازمان جهاد کشاورزی به وضوح مشهود است، بیان کرد: اداره جهاد کشاورزی سمیرم به عنوان متولی بخش کشاورزی و مدافع باغداران می‌ تواند نسبت به قانونمند کردن عرضه سیب از باغات برای به حداقل رساندن ضرر و زیان کشاورز اقدام کند.

نبود سرمایه گذاری های هدفمند و نگاه توسعه گرا برای این محصول صادراتی و همچنین نبود سیاست های مناسب صادراتی نیز باعث شده که صادرات این نوع سیب از شهرهای دیگر انجام شود و نبود صنایع تبدیلی و سیاست های صادراتی مناسب نیز باعث شده که باغداران مجبور به دورریزی بخشی از محصولاتشان شوند

وی ادامه داد: به دلیل عدم هماهنگی و وحدت کشاورزان فرصتی ایجاد شده که دلالان با حداقل قیمت سیب را از تولید کنندگان خریداری کنند؛ در واقع دلالان همیشه در کمین نشسته اند تا محصول کشاورز را با قیمت اندک خریداری و به قیمت چند برابر بفروشد و در حقیقت درآمد اصلی به جیب اینها می رود.

عطایی اضافه کرد: در این میان سازمان تعاون روستایی که مسئولیت خرید توافقی محصول کشاورزان را به عهده دارد بسیار دیر به خرید وارد می شود و معضلاتی مانند بالا بودن هزینه های تولید و برداشت و بسته بندی و دلالانی که هر سال بیشتر در بازار این محصول جولان می دهند از جمله موانع داخلی تولید سیب سمیرم است.

مشکلات سیب سمیرم تنها به همینجا ختم نمی‌ شود و نبود کارخانجات تولید وسایل و لوازم بسته بندی سیب مانند سبد، شانه و گراف در این شهرستان مشکلات دیگری را نیز برای کشاورزان این منطقه ایجاد کرده است.

نبود سرمایه گذاری های هدفمند و نگاه توسعه گرا برای این محصول صادراتی و همچنین نبود سیاست های مناسب صادراتی نیز باعث شده که صادرات سیب از شهرهای دیگر به جز سمیرم انجام شود؛ از سویی دیگر نبود صنایع تبدیلی و سیاست های صادراتی مناسب نیز باعث شده که باغداران مجبور به دورریزی بخشی از محصولاتشان شوند.