۷۰۰ هزار نفر جویای کار ناامید شدند و از بازار کار خارج شدند
چرا نباید گول نرخ بیکاری ۸.۱ درصدی را بخوریم؟ / حاج‌اسماعیلی: وضعیت اشتغال زنان، جوانان و فارغ‌التحصیلان خوب نیست؛ پزشکیان نسخه فوری بدهد
کارواشتغال از خبر انلاین: تامین‌اجتماعی اتفاق افتاد و برخی از گروه‌هایی که تحت پوشش بیمه تامین‌اجتماعی نبودند، از خدمات بیمه اجتماعی استفاده کردند؛ مثل زنان خانه‌دار، یعنی طرح بیمه خانوار به راه افتاد. بیمه دانشجویی راه افتاد که دانشجویان می‌توانند همزمان در حین تحصیل، از بیمه بازنشستگی استفاده کنند.
وی ادامه می‌دهد: در کنار این‌ها، در گروه‌هایی مثل کارکنان حمل‌ونقل که این شغل‌ها را داشتند، ولی بیمه‌شان اجرا نمی‌شد، بخش زیادی از آنها تحت پوشش بیمه قرار گرفتند؛ از رانندگان تاکسی گرفته تا بخش‌های دیگر حمل‌ونقل. همین‌طور در بخش کارگران ساختمانی و گروه‌های مشابه آنها این اتفاق افتاد.
این کارشناس بازار کار بیان می‌کند: به طور قطع و یقین براساس آمارهایی که خود سازمان تامین‌اجتماعی مربوط به سال ۱۴۰۱ داده بود، یک میلیون نفر از این طریق بیمه شدند.
وی متذکر می‌شود: خب ببینید در دولتی که مدعی بود سالانه یک میلیون شغل ایجاد می‌کند، خیلی راحت از این طریق، عدد یک میلیون شغل در آمارها تامین شد. در سال ۱۴۰۲ هم این افراد را داشتیم.
حاج‌اسماعیلی یادآور می‌شود: این موضوع روی کاهش نرخ بیکاری براساس آمار سازمان تامین‌اجتماعی که دولت بیشتر روی همان هم مانور می‌دهد، خیلی تاثیر داشته است.
این کارشناس بازار کار می‌گوید: دومین موضوعی که می‌خواهم بگویم، زمانی دولت سیزدهم کار را آغاز کرد که تقریبا کرونا پایان پیدا کرد. نه‌تنها در ایران، بلکه در دنیا کرونا فروکش کرد و به تبع آن در ایران هم کرونا تنزل پیدا کرد و ما کارهای خدماتی‌مان که بخش زیادی از اشتغال مربوط به این قسمت بود، آرام آرام به راه افتاد.
حاج‌اسماعیلی می‌افزاید: قطعا نسبت گذشته یک شرایط جدیدی برای ایجاد اشتغال و بازگشت مشاغل قبلی اتفاق افتاد که این می‌تواند همراه با یک‌سری فعالیت‌ها هم باشد، چراکه معمولا کارهای خدماتی، فصلی هست.
وی عنوان می‌کند: از سوی دیگر، ما یک‌سری کارگاه‌هایی داشتیم که به دلیل کرونا و اوج تحریم‌ها تحت فشار قرار گرفته بودند. بخشی از این کارگاه‌ها در دولت سیزدهم احیا شدند.
این کارشناس بازار کار تصریح می‌کند: یک اتفاق دیگر هم شاهد بودیم و آن تحریم‌ها بود؛ به طوری که ما دیگر امکان خرید قطعات و برخی از کالاها را از خارج نداشتیم. خب به‌تبع این، شرایط برای تولید داخلی فراهم شد؛ مثل خودروسازی و قطعه‌سازی که این می‌توانست به اشتغال کمک کند.
دولت سیزدهم سیاست خاصی برای اشتغال نداشت
اسماعیلی با بیان این‌که همه این مشاغل براساس یک‌سری اتفاقات طبیعی ایجاد شد، می‌گوید: اما دولت سیزدهم هیچ استراتژی و سیاست خاصی که در قالب برنامه تدوین شده باشد و برای اشتغال پیگیری کند، نداشت. این واقعیتی است که وجود دارد. بر این اساس، ما نباید ادعا کنیم که دولت سیزدهم اتفاق خاصی را در بخش اشتغال رقم زده است.
وی می‌افزاید: ما برای این‌که بتوانیم اشتغال در کشور ایجاد کنیم، یکی از اقلام و ابزارهای اشتغال، سرمایه‌گذاری است. ما در این بخش‌ها دچار مشکل بودیم. سرمایه‌گذاری خارجی که نداشتیم و در حوزه سرمایه‌گذاری داخلی هم که دولت دچار کسری بودجه بوده است. حتی بودجه‌های عمرانی به دلیل این‌که درآمدهای سالانه محقق نمی‌شد، حذف شده است.
این کارشناس بازار کار عنوان می‌کند: در بخش اشتغال زنان، جوانان و فارغ‌التحصیلان می‌بینید که همچنان مشکلاتی را داریم. نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان از مجموع بیکاری کشور ۴۰ درصد است. یا در بخش جوانان حدود ۲۵ درصد و در بخش زنان بالای ۴۰، ۵۰ درصد است. حتی مشارکت این گروه‌ها در بخش‌های جمعیت فعال به درستی محاسبه نمی‌شود؛ به خصوص در بخش زنان که بتوانیم نرخ بیکاری واقعی را استخراج کنیم.
حاج‌اسماعیلی یادآور می‌شود: در کنار این‌ها، یک مشکل دیگر در دولت سیزدهم داشتیم که فعالیت‌هایی بود که در بخش پلتفرم‌های اینترنتی، فضای مجازی و آی‌تی اتفاق افتاده بود که در کل با محدودیت مواجه شدند و دولت در این بخش‌ها هیچ کمکی نکرد.
برنامه دولت چهاردهم برای بازار کار چه باید باشد؟
این کارشناس بازار کار تاکید می‌کند: من فکر می‌کنم ما باید حتما برای حوزه اشتغال در دولت چهاردهم باید برنامه داشته باشیم. برنامه دولت باید مبتنی بر ابزار، امکانات، شرایط و نیازهای کشور باشد. در عین حال، ما بتوانیم ابزار و امکانات اشتغال را که مبتنی بر یک سیاست و برنامه مشخص باشد، فراهم کنیم.
حاج‌اسماعیلی متذکر می‌شود: یکی از آنها به نظر من کنترل تورم و نوسان نرخ ارز است و نیز تشویق کارآفرینان و تولیدکنندگان برای فعالیت در بازار کار و حمایت از آنها صورت گیرد.
وی با تاکید بر این‌که ثبات و امنیت در شرایط اقتصادی بسیار مهم است، می‌گوید: در عین حال، تبادلات اقتصادی و افزایش صادرات و واردات و تسهیل این‌ها می‌تواند حتما به بازار کار کمک کند.
این کارشناس بازار کار بیان می‌کند: در کنار این‌ها، ظرفیت‌هایی در بخش اقتصاد دیجیتال تعریف شده که ما هنوز در ابتدای راه هستیم؛ پلتفرم‌های اینترنتی، فضای مجازی و فناوری‌های آی‌تی می‌تواند هم چشم‌انداز خوبی داشته باشد و هم انگیزه زنان، جوانان و فارغ‌التحصیلان را برای ورود به بازار کار فراهم کند. در عین حال، تعریف رسمی این مشاغل هست که می‌تواند موجب توسعه و گسترش این مشاغل شود.
حاج‌اسماعیلی خاطرنشان می‌کند: من فکر می‌کنم این‌ها از جمله برنامه‌هایی است که دولت چهاردهم حتما باید برای آنها طراحی جدی انجام دهد که چطور می‌تواند این فرصت‌ها را بالفعل و بستر آنها را فراهم کند. در کنار این‌ها حتما باید سیاست‌های اشتغالی مبتنی بر یک برنامه دقیق و تخصصی نوشته شود.