همایش فرصت‌های تجاری ایران در قطر با تمرکز بر جام جهانی با محوریت الزامات و روش‌های صادرات با حضور فرزاد پیلتن سرپرست دفتر غرب آسیای سازمان توسعه تجارت، محمد توتونچی، رییس اداره خلیج‌فارس وزارت خارجه، عباس عبدالخانی، رایزن بازرگانی جمهوری اسلامی ایران در قطر و تجار بین المللی کشور برگزار شد.
فرزاد پیلتن، سرپرست دفتر غرب آسیای سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه قطر یک کشور بسیار مهم در حوزه همسایگی ما است، گفت: بدون توجه به رویدادی مانند جام جهانی با کشوری مواجه هستیم که امکان همکاری‌های اقتصادی و تجاری مشترک را داریم. کشور قطر یکی از سرمایه‌دار‌ترین کشور‌های دنیا است که رو به توسعه نیز هست.
وی افزود: با توجه به ارتباطاتی که از سال‌های گذشته و به ویژه اخیرا با سفر رییس جمهور ایران به این کشور ایجاد شده، رویکرد‌ها به سمت توسعه همکاری‌ها جهت پیدا کرده است. تاکیدات دولت بر گسترش روابط تجاری با همسایگان نیز مزید بر علت است. ظرفیت‌های زیادی برای صادرات کالا و محصولات غذایی، سرمایه‌گذاری مشترک، همکاری در مناطق آزاد، صادرات خدمات فنی و مهندسی و گسترش گردشگری وجود دارد.
پیلتن ادامه داد: یکی دیگر از ظرفیت‌ها جام جهانی قطر است. طی سال‌های اخیر پیگیری‌هایی انجام شد تا بتوانیم از این فرصت به نفع اقتصاد کشور استفاده کنیم. اخیرا با ارتباطات سیاسی که رخ داد زمینه برای این کار فراهم شده است. البته فرصت‌هایی بوده که از دست رفته است مانند امکان مشارکت ایران در ساخت استادیوم‌ها و زیرساخت‌های جام جهانی.
وی افزود: ما اقدامات زیادی برای توسعه تجارت با قطر داشتیم. امروز نیز جلسه مشترک با قطر برگزار شد. مسئله اصلی ما تامین زیرساخت‌های لازم برای گسترش روابط است. برقراری ارتباطات تجاری با قطر قالب اینترنتی ندارد. در کشور‌های عربی باید به صورت حضوری ارتباط برقرار کرد. در صورتی که اعتماد آن‌ها را جلب کنید با شما کار خواهند کرد. باید توجه داشت که تجار این کشور مشتاق کالا‌های لاکچری هستند. به عبارت دیگر می‌گویند هرچه گران‌تر باشد بهتر است. تجار ما نیز باید به این موضوع توجه داشته باشند.
پیلتن ادامه داد: در حال حاضر به دلیل برگزاری جام جهانی قطر استاندارد‌های خود را بیش از پیش افزایش داده و به شدت بر روی این موضوع تاکید دارد. هر چقدر این استاندارد‌ها افزایش پیدا می‌کند فرصت‌های ما نیز کاهش می‌یابد. چرا که تمام مراکز گردشگری و هتل‌ها در این کشور پر خواهد شد. در حال حاضر کل سرزمین قطر تحت کنترل و برنامه‌ریزی فیفا قرار گرفته است.
وی در خصوص ظرفیت‌های قابل ارائه در بازه جام جهانی گفت: در صنایع دستی و فرش این امکان را داریم تا در دوره جام جهانی مانور بدهیم. یکی از برنامه‌های دولت تأسیس یک مرکز مشترک در دوحه بود که انجام شده است. امروز همه باید در قالبی که مورد تایید دولت‌های دو کشور است عمل کنند. امروز فرصت برندسازی در قطر نیست و برای استفاده از فرصت‌های جام جهانی باید از برند‌های موجود استفاده کنیم.
سرپرست دفتر غرب آسیای سازمان توسعه تجارت با اشاره برگزاری نمایشگاهی همزمان با جام جهانی در قطر گفت: شرکت‌هایی که علاقه‌مند هستند نیز می‌توانند در این نمایشگاه مشارکت داشته باشند. به دنبال دریافت مجوز دیگری نیز برای نمایشگاه فرش و صنایع دستی از دولت قطر هستیم تا این نمایشگاه نیز در بازه زمانی جام جهانی برگزار شود.
وی ادامه داد: ۵۰ درصد محصولات در قطر در فروشگاه‌های زنجیره‌ای به فروش می‌رسد. در نتیجه ورود به آن‌ها با توجه به حجم بالای مبادلات ساده نیست. اگر نتوانیم مجوز برگزاری دو نمایشگاهی که به آن اشاره شد را بگیریم دو هیئت تجاری را پیش از جام جهانی به این کشور خواهیم فرستاد تا بتوانیم از فرصت‌های موجود استفاده کنیم.
در ادامه محمد توتونچی، رییس اداره خلیج‌فارس وزارت خارجه با اشاره به اینکه اگر قرار است کاری در حوزه تجارت انجام شود بخش خصوصی باید محور اصلی آن باشد، گفت: بخش دولتی نیز باید از این موضوع حمایت کند. ما فرصت‌های زیادی را در قطر از دست دادیم که عمده دلیل آن بحث تحریم بود. روابط سیاسی و دیپلماتیک با قطر از سال ۱۳۵۰ آغاز شد و کج دار و مریز تا ۲۰۱۷ ادامه داشت. دو نقطه عطف در روابط با قطر وجود دارد. یکی نقطه آغاز روابط بود و دیگری از می ۲۰۱۷ با تحریم قطر از سوی برخی کشور‌های عربی بود. این اتفاق این پیام را به برخی کشور‌های منطقه داد که ارتباط با ایران می‌تواند منافع قابل قبولی برای آن‌ها داشته باشد.
وی ادامه داد: روابط ما در بخش سیاسی در بهترین وضع قرار دارد، اما از ظرفیت‌های اقتصادی به خوبی استفاده نشده است. از سال ۲۰۱۷ رویکرد و اراده قطر برای همکاری با ما بیشتر شد. امروز اراده وجود دارد، اما روش‌های آن مشخص نیست. راهکار این موضوع ورود بخش خصوصی است. به طور مثال بخش خصوصی می‌تواند با ایجاد کنسرسیوم از ظرفیت‌های پروازی، هتلی و گردشگری جام جهانی قطر استفاده کند.
توتونچی گفت: بخش دوم بخش تجاری کار است. قطری‌ها ۹۳ درصد محصولات خود را وارد می‌کنند. آن‌ها به کیفیت محصولات غذایی ایران اعتماد دارند. البته مشکلات وجود دارد، اما اراده هر دو دولت بر رفع مشکلات است. امیدوار هستیم در آینده نزدیک این موضوع خود را نشان دهد. قطری‌ها در هر بخشی بر روی برندسازی کار کردند. در برگزاری همایش‌ها، سرمایه‌گذاری، انرژی و حتی رسانه برندسازی کردند. از این ظرفیت قطر نیز می‌توانیم استفاده کنیم.
وی در خصوص موانع موجود در تجارت با قطر گفت: شاید بتوان گفت که سه مشکل در توسعه روابط تجاری با قطر وجود دارد. این مسائل شامل صدور روادید، ارتباطات بانکی و حمل و نقل می‌شود.
رییس اداره خلیج‌فارس وزارت خارجه یادآور شد: اولین بخش مربوط به روادید است. بحث کرونا و محدودیت‌های جام جهانی سبب شد تا محدودیت‌هایی در این حوزه ایجاد شود. گرفتن اقامت نیز با وجود ثبت شرکت به راحتی حل نمی‌شود. دولت سیزدهم به این دلیل که روابط ویژه‌ای را با قطر دنبال می‌کند موضوع اقامت و ویزا را پیگیری کند. امیدوار هستیم تا یک ماه دیگر این مسئله حل شود.
وی افزود: مشکل دیگر بحث ارتباط بانکی است و با توجه به تحریم امکان روابط رسمی وجود ندارد. با هماهنگی‌های انجام شده قرار است از طریق ایجاد صرافی اقداماتی برای حل مشکل انجام شود.
رییس اداره خلیج‌فارس وزارت خارجه یکی دیگر از مشکلات موجود بخش حمل و نقل است. کشتی رانی دریایی در دستور کار ویژه قرار دارد. یکی از مسائلی که در حمل و نقل با قطر وجود دارد پیدا شدن مواد مخدر در محموله‌های ارسالی است که برای حل شدن آن قرار است دستگاه ایکس‌ری در مبادی خروجی کشور قرار بگیرد. قرار نیست امید واهی بدهیم، اما در حال حاضر تلاش دولت در جهت تسهیل روابط و حل مشکلات ارتباط با قطر است.
همچنین عباس عبدالخانی، رایزن بازرگانی جمهوری اسلامی ایران در قطر با تاکید براینکه سخت‌ترین ماموریت بنده در طول ۲۲ سال گذشته، ماموریت دوحه است، گفت: علت این است که سطح توقعات در بالاترین سطح است. از سطوح بالای دولت تا تجار پیگیر تجارت با قطر هستند. تجارت و صادرات یک کار حرفه‌ای است. این حرفه از بسیاری از کار‌های تخصصی دیگر سخت‌تر است چرا که متغیر‌های زیادی در آن وجود دارد.
مهمترین رکن موفقیت در تجارت زحمت و صبر است. سال گذشته با صرافی در عمان جلسه داشتیم. او یک ایرانی مقیم عمان که یک تاجر موفق بود را به بنده معرفی کرد که سه سال قبل وقتی از من در مورد ورود به تجارت در عمان پرسیده بود او را ناامید کردم چرا که سرمایه، تجربه و دانش زبان انگلیسی یا عربی نداشت، اما امروز یکی از تجار موفق در عمان است.
رایزن بازرگانی ایران در قطر در خصوص وضعیت بازار کشور‌های حوزه خلیج فارس گفت: کشور‌های حوزه خلیج فارس یک بازار مصرف بزرگ هستند. سهم ایران تنها ۱۵۰ میلیون دلار از بازار مصرف قطر است. وظیفه دولت و بنده کمک به صادرات است. دولت به صورت ماهانه پیگیر رشد صادرات به قطر است. خریدار قطری و عمانی پای خود را در ایران نمی‌گذارد. تجار ما هستند که باید بفروشند.
وی در ادامه گفت: از هیچ کس در بخش خصوصی و دولتی انتظار اطلاعات تخصصی نداشته باشید. اگر کسی می‌خواهد در بازار قطر موفق باشد باید به دنبال برندسازی برود. عطری که فرانسه برای قطری‌ها تولید می‌کند مناسب با تقاضای آن‌ها است. در نتیجه تجار ما نیز باید به این مسئله توجه کنند.
عبدالخانی ادامه داد: متاسفانه برخی افراد سودجو برای استفاده از فرصت جام جهانی اقداماتی انجام می‌دهند. وقتی ما برای دریافت مجوز نمایشگاه اقدام کردیم، دیدیم که ۴۹ درخواست دیگر نیز از ایران ثبت شده شده است. این در حالی است که تنها یک مورد مجوز سازمان توسعه تجارت را دارد. اخیرا در یک مورد سه میلیارد تومان کلاهبرداری کردند در نتیجه به تجار توصیه می‌کنیم حتما مجوز‌های مربوطه را چک کنند. اگر تاجری یک برنامه ریزی خوب برای استفاده از فرصت جام جهانی داشته باشد موفق می‌شود. مشاوران و تجار خوب در این زمینه وجود دارند و می‌توان از آن‌ها کمک گرفت.
عبدالخانی با بیان اینکه ۹۰ درصد تماس‌ها و پیام‌ها به ما مربوط به ۴ دسته کالا است، گفت: عسل، پسته، صنایع دستی و زعفران این چهار دسته هستند. تجار باید این موارد را از ذهن خود بیرون کنند چرا که بازار آن اشباع است. هدف مشترک همه ما منافع ملی است. فردی در عمان سفارش ۵۰ کانتینر سنگ را برای خانه خود داد و در همان لحظه ۱۰۰ هزار دلار بیانه داد. این شخص فردی است که تجار و افراد بانفوذی به خانه او رفت و آمد می‌کنند در نتیجه اگر ما کالای با کیفیتی را در چنین مواردی تامین کنیم خود یک تبلیغ است.
وی افزود: هر کس می‌خواهد به سراغ بازار قطر برود نباید برای بیلبرد هزینه کند. تجارت و ارتباط در قطر رو در رو است. با یک شخص تاجر در خلیج فارس آشنا شدید او می‌تواند شما را با بازار‌های دیگر مرتبط کند. هفته‌ای نسبت که میزبان یک مسئول دولتی در قطر نباشیم، اما حل مشکلات سخت است. صراف‌ها و بانک‌های قطری با ما کار نمی‌کنند. با این وجود هستند تجاری که سختی‌ها را تحمل می‌کنند و موفق می‌شوند. در دوره جام جهانی تمرکز برای تامین و صادرات کالا‌های مصرفی و غذایی است. از تجار درخواست می‌کنیم که در بازه جام جهانی در همین حوزه کار کنند.
رایزن بازرگانی ایران در قطر گفت: تجار قطری به ۲۰ نفر نیز نمی‌رسند، اما این تجار بسیار بزرگ هستند. متاسفانه ما در کشور تجار بزرگی که بتوانند تعداد زیادی کالا را تامین کنند نداریم. تنها کشور عربی که رایزن تجاری در ایران دارد کشور قطر است و تجار ایرانی می‌توانند از این ظرفیت نیز استفاده کنند.